Wybory samorządowe 2010

W najbliższą niedzielę (21. listopada) odbędą się kolejne wybory samorządowe. Tak się składa, że w wyborach tych kibice Widzewa postanowili wystawić swoich własnych kandydatów na miejskich radnych, są nimi: Magdalena Kołecka, Przemysław Olszowy, Bartosz Bala i Artur Markwant. W ten sposób widzewiacy nawiązali do chlubnej tradycji, brania czynnej odpowiedzialności za losy swojej dzielnicy i całej Łodzi.

Przy okazji tegorocznych wyborów samorządowych warto wspomnieć i podkreślić fakt, że już od pierwszych lat istnienia Widzewa, jego kibice, działacze i sportowcy stawali w szranki wyborcze. W roku 1912, więc w czasach zaborów, przy okazji wyborów do rosyjskiej IV Dumy Państwowej robotnicy fabryki „Heinzel i Kunitzer” w VI kurii robotniczej wybrali jako swego przedstawiciela – Stanisława Kułakowskiego – ówczesnego prezesa widzewskiego klubu. Ci sami robotnicy kilka lat wcześniej ten mandat powierzyli Stanisławowi Skalskiemu (na zdjęciu), innemu znanemu działaczowi Widzewa.

W okresie I wojny światowej, w styczniu 1917 doszło do wyborów municypalnych, zarządzanych przez niemieckich okupantów. Do walki o głosy robotników stanęła m.in. Polska Partia Socjalistyczna. Z jej ramienia mandat radnego uzyskał Aleksy Rżewski, późniejszy pierwszy powojenny prezydent Łodzi. W swej działalności politycznej Rżewski miał mocne wsparcie w szeregach widzewskich pepeesiaków. Szczególnie dużo „Przebój” zawdzięczał widzewskiej rodzinie Kiermasów, u której ukrywał się przed Niemcami w roku 1918. Znajomość ta procentuje już wolnej Polsce, w czasie pierwszych powojennych wyborów samorządowych, rozpisanych na dzień 23. lutego 1919 roku. W omawianym pojedynku z list PPS do Rady Miejskiej w Łodzi startował z powodzeniem Antoni Kiermas, były gimnastyk TMRF Widzew i członek POW. Wyborach tych z listy Konfederacji Zrzeszeń Zawodowych do Rady Miasta wszedł Leon Chwalbiński (w miejsce po Józefie Wolczyńskim), działacz Widzewa z lat 1910-1912, dyrektor widzewskiego „Konsumu”.

Cztery lata później bo 13. maja 1923 roku, doszło do kolejnych wyborów samorządowych w naszym mieście. Tym razem z listy PPS-u do Rady Miejskiej kandydowali Wacław Gapiński, Antoni Stanecki, Ludwik Rękowski (działacze i zawodnicy TMRF i późniejsi założyciel RTS) oraz Edward Andrzejak (prezes Widzewa od marca 1938 roku do wybuchu II wojny światowej). Pod szyldem Niezależnego Komitetu Robotniczego startowali Józef Potkański (piłkarz Widzewa 1922-1924) i Bolesław Świrożewicz (prezes Widzewa 1922-1925, na zdjęciu). Lista ta została ostatecznie wycofana, a część kandydujących z niej polityków trafiło finalnie na listy PPS. Wybory te zakończyły się jednak klęską ugrupowania socjalistycznych i żaden ze wspomnianych widzewiaków nie uzyskał mandatu radnego.

Następne wybory miejskie, z 8. października 1927 roku, przyniosły klęskę obozowi narodowemu i po czteroletnich rządach ugrupowań prawicowych, ponownie do głosu doszła PPS. Tym razem wśród radnych znalazło się aż czterech widzewiaków. PPS reprezentowali Józef Potkański, Edward Andrzejak i Stanisław Nowakowski (gimnastyk TMRF). Tercet ten uzupełniał znany już nam Leon Chwalbiński (Polski Komitet Wyborczy Zjednoczonych Organizacji Chrześcijańskich). W agitację wyborczą poszczególnych komitetów wyborczych angażowali się: dla PPS – Antoni Staniecki, Antoni Grzelak (zawodnik TMRF i założyciel RTS), Wiktor Krawczyk (działacz 1959-1961), Tadeusz Michalski (prezes Widzewa w latach 1934-1936, 1937-1938, 1945-1948), Wincenty Suski i Józef Wojtczak (obaj zakładali RTS w 1922 roku), dla Bezpartyjnego Komitet Wyborczego Polaków – Stanisław Piątkowski (członek TMRF), Leopold Szubert (członek zarządu TMRF z roku 1914), Jan Klusak (najprawdopodobniej prezes TRMF Widzew z 1914 roku), Adam Łatkowski (gimnastyk i członek zarządu TMRF z roku 1913) i Juliusz Omenzetter (członek zarządu RTS w latach 1934-1935), w agitację NPR-Lewica zaangażował się Ludwik Lewandowski (gimnastyk TMRF i późniejszy legionista). Radzie Miejskiej wybranej w roku 1927 przyszło zarządzać Łodzią przez prawie siedem następnych lat. W kontekście Widzewa okres ten jest o tyle ważny, że to właśnie w czasie kadencji tej RM, klub uzyskał tereny na boisko przy ulicy Rokicińskiej 28a. Powstaje pytanie czy sukces ten byłby możliwy bez życzliwych klubowi osób zasiadających w radzie?

Wybory samorządowe z roku 1927 rozgrywały się już po objęciu rządów w Polsce przez obóz sanacyjny. Jednak dopiero w kolejnych bataliach wyborczych do RM uwypukli się podział na obóz prorządowy „sanacyjny” i obóz „antysanacyjny”, do którego należał m.in. PPS. Wyborach z roku 1934 do RM nie dostał się żaden z widzewiaków. Spośród nich, najlepszy wynik wyborczy uzyskali: Józef Potkański z PPS oraz Ludwik Lewandowski (na zdjęciu) z Powszechnego Bloku Wyborczego Pracy dla Samorządu (była to lista prosanacyjna), którym przypadła funkcja „zastępcy radnego”. Wyborach z ramienia PPS po raz pierwszy kandydował Antoni Grzelak, choć nieskutecznie. Podobnie jak i w poprzednich wyborach, wielu widzewiaków zaangażowało się po stronie PPS. Byli to m.in. piłkarze Leon Borowiak, Filip Jan i Bolesław Góralczyk. Jednak niemniej licznie stanęli po stronie „sanacji”, m.in. Bolesław Zdziarski (członek zarządu TMRF z 1912 i RTS z 1928), Leopold Szubert, Antoni Panieński (członek zarządu TMRF z 1914), Stanisław Bielobrodek (piłkarz z 1929), Stanisław Cydzyński (piłkarz z 1937), Stanisław Krakowski (piłkarz z 1935), Stanisław Pigułowski, Wacław Wójtowicz (gimnastyk TMRF, legionista). Bardzo silnie po tej stronie sceny politycznej swoją obecność zaakcentowali członkowie Związku Legionistów, byli zawodnicy TMRF: Stefan Łączkowski i Adam Brojek. Wybory w roku 1934 z miażdżącą przewagą w Łodzi wygrał Obóz Narodowy, podobnie było także na Widzewie, gdzie narodowcy zdobyli ponad połowę głosów.

ulotka Widzewskiego Komitetu Wyborczego z 1936 r.

Kolejne przedterminowe wybory samorządowe w Łodzi wypadły na dzień 27. września 1936 roku. Tym razem zwycięstwo przypadło PPS, wśród radnych znaleźli się Edward Andrzejak i po raz pierwszy Edward Krauze (działacz Widzewa z lat 1929-35). Funkcja „zastępcy radnego” przypadła Wiktorowi Krawczykowi. Tak, jak i w poprzednich latach, mogli oni w czasie kampanii wyborczej liczyć na wsparcie innych widzewiaków: Edwarda Brodzkiego (członka zarządu RTS w latach 1933-1934), Józefa Wasiaka (działacza RTS), Jana Filipa, Jana Janiszewskiego (klubowy dozorca), Jana Marciniaka (honorowego prezes RTS Widzew, działacza z lat 1929-1961), Jana Sala (działacz Widzewa) i piłkarza Stanisława Grabowskiego. Z list prosanacyjnych ugrupowań na Widzewie startowali: wieloletni prezes klubu Seweryn Malinowski – Narodowo-Chrześcijański Front Robotniczy (ulotka po lewej) i Wojciech Półrolnik (zawodnik TMRF i legionista, na zdjęciu) z Polskiej Partii Socjalistycznej (dawna Frakcja Rewolucyjna). W kampanii po stronie sanacji zaangażowali się m. in. Stanisław Walter (piłkarz Widzewa z lat 1922-1928), Stefan Krysztofiak (zawodnik TMRF), Zygmunt Rotte (piłkarz Widzewa z lat 1928-1934, zawodnik robotniczej reprezentacji Polski). Zwycięski sprzed dwóch lat Obóz Narodowy wyborach z roku 1936 reprezentował z bardzo dobrym rezultatem (został „zastępca radnego”) Edmund Bałczewski, piłkarz Widzewa z lat 1922, 1924-1927, 1931-1939. W czasie tej kampanii byliśmy światkami dość ciekawego eksperymentu mianowicie śladem innych dzielnic na Widzewie, utworzono lokalną, dzielnicową listę wyborczą czyli: Widzewski Komitet Wyborczy. Lista nie zdobyła jednak uznania wyborców i przepadła w wyborach .

ulotka prezesa Malinowskiego z 1936 r.

Ostatnie przedwojenne wybory samorządowe przed wybuchem II wojny światowej przypadły 18. grudnia 1938 roku. W RM spośród widzewiaków wywodzących się z PPS mogliśmy zobaczyć ponownie: Edwarda Andrzejaka i Józefa Potkańskiego oraz po raz pierwszy Antoniego Grzelaka. I tym razem bezskutecznie o mandat radnego ubiegał się Bolesław Świrożewicz. Kolejny raz o fotel radnego walczyli Seweryn Malinowski z Obozu Zjednoczenia Narodowego (poniżej wywiad z nim) i Wojciech Półrolnik z Komitetu Wyborczego Niepodległościowców PPS d FR i CZZZ. Tym razem ich starania uwieńczone zostały powodzeniem. Po raz kolejny pepeesiacy uzyskali wsparcie od zawodników i działaczy Widzewa. W kampanię PPS zaangażowali się Tomasz Florczyk (gimnastyk TMRF), Stanisław Krakowiak (piłkarz 1930-1936), Edward Krauze (działacz Widzewa 1929-35), Jan Sala i piłkarze Stefan Strzelczyk oraz Władysław Wójcik. Obóz sanacyjny wspierali Stefan Krysztofiak, Wacław Wójtowicz, Stanisław Walter i Marian Zdziarski (członek zarządu TMRF z 1914). Znów bez sukcesu o mandat radnego z list Obozu Narodowego walczył Bałczewski.

Wywiad z prezesem Malinowskim

Powyższy tekst dowodzi, że „wyborcza walka” widzewiakom nie jest obca. W okresie międzywojennym nasi poprzednicy próbowali skutecznie wykorzystać możliwość oddziaływania na losy naszego miasta, uzyskując mandaty radnych.  

W obliczu trwającej obecnie walki o nowy stadion dla widzewskiej drużyny, warto także teraz pamiętać o tych wydarzeniach z dziejów naszego klubu.

Poniższy tekst był wrzucony na „Widzewiaku”, może nie wszyscy go czytali, może będzie dla kogoś inspiracja do udziału w niedzielnych wyborach. Mam nadzieję że Bliżniak nie obrazi się jak ten tekst pojawi się i tutaj ;-)

Nasi kandydaci:

• Rada Miasta Łodzi – okręg nr 2: Przemysław Olszowy Lista nr 1 miejsce nr 11
• Rada Miasta Łodzi – okręg nr 5: Janina Rajchert-Sobolewska Lista nr 17 miejsce nr 5
• Rada Miasta Łodzi – okręg nr 6: Magdalena Kołecka Lista nr 1 miejsce nr 11
• Rada Miasta Łodzi – okręg nr 7: Bartosz Bala Lista nr 5 miejsce nr 10
• Rada Miasta Łodzi – okręg nr 8: Artur Markwant Lista nr 1 miejsce nr 9
• Sejmik Województwa – okręg nr 1: Michał Fisiak Lista nr 5 miejsce nr 8
• Sejmik Województwa – okręg nr 5: Daniel Węglarski Lista nr 7 miejsce nr 1
• Sejmik Województwa – okręg nr 6: Sylwester Kucharski Lista nr 4 miejsce nr 10